Coğrafya Sözlükleri (Taranmış) ÖNGÖR - İZBIRAK

Ağıl: Davarların barındırıldığı, üstü açık, çitle çevrili yer. Bu yer taş. çalı, diken, yada ağaçla çevrili olur. Kimi yerde de taş veya kerpiç duvarla çevrili, tavan olarak 2-3 metre genişliğinde çepçevre, tente biçimin de, üstleri toprakla örtülü saz, kamış, ağaç dallarından yapılmış bir örtüsü...

Ağaçlı Bozkır: Sıcak bölgelerde, yüksekçe boylu geniş otlaklar arasında tek veya öbek öbek serpili ağaçlar ilan meydana gelmiş bir çeşit bitki. Buralardaki ağaçlar, boyluca, yaygın dallıdır. Afrika ile Güney Amerika’da bu türlü ağaçlı bozkırlar geniş yer tutar. Bunlara savan adı verilir. Güney...

Ağaçlandırma: Ormanların çeşitli nedenlerle tahrip edildiği yerlerde insan eliyle yeniden ağaç dikilmesi ve uzun vadede orman örtüsü oluşturma işlemi.

1 — Ağaç yetişmemiş yerler de ağaç yetiştirmeye çalışmak. Bun da sadece ağacın gelir getirme bakımından değil, daha çok, iyi havalı yerler...

Ağaç Yaprağı: Geniş yapraklı ağaçların, çalıların yaprağı. Bunlar elverişsiz mevsimde (kışın) dökülmüş bulunurlar. Geniş ağaç yaprağı, iğne yapraktan ayrıdır.

Ağaç Sınırı: Ağaç sınırı ya da ağaç hattı, ağaç çizgisi (İngilizce treeline, tree line), dikey (dağlarda) ya da yatay (Kutup, çöl ve bozkırlarda) uç bölgelerde ağaçların sıcaklık ve nem yetersizliğinden büyüyemeyip ilerleyişinin durduğu habitat sınırı. Bir bakıma ağaçların yaşam sınırı olup ağaç...

Ağaç: 1. isim, bitki bilimi Meyve verebilen, gövdesi odun veya kereste olmaya elverişli bulunan ve uzun yıllar yaşayabilen bitki.

2. sıfat Bu gibi bitkilerin gövdesinden ve dallarından yapılan. Ağaç tekne.

3. Tahta, kereste.

Toprağa düşen tohumdan en önce fide meydana gelir. Fide bir yıl...

Agronomi: isim Çiftçilikle ilgili bilgilerin araştırıldığı bilim dalı.

Agronomi veya Tarım bilimi bitkileri kullanarak ve üreterek; gıda, yakıt, lif ve arazi ıslahı için kullanılmasını sağlayan bilim ve teknolojidir. Tarla bitkileri, bitki genetiği, bitki fizyolojisi, meteoroloji, toprak bilimi...

Aflörman: (fr. affleurement'üao), yüzeye gelme, bir hizaya getirme.

Jeol. Jeolojik bir tabakanın yeryüzündeki görünen kısmı.

Miner. Bir tabaka, bir damar veya bir yatağın, yer yüzeyi ile meydana getirdiği, ara kesit.

ANSiKL. Miner. Bir yatak çok derinde bulunmuyorsa, daha sonraki aşınımlar...

Apsis: 1. Apsis, gök mekaniğinde, eliptik yörüngedeki bir cismin genelde sistemin kütle merkezi durumunda da olan çekim merkezinine yörünge boyunca en yakın ve en uzak olduğu noktalara verilen addır.

Genel anlamda cismin yörüngede merkeze en yakın olduğu noktaya periapsis, en uzak olduğu noktaya...

Afel: Dünya’nın yörüngesinde Güneşe en uzak olduğu konumu.

Aphel, günöte günü 4 Temmuz

Güneş elips şeklindeki yörüngenin tam ortasında değildir. Bu nedenle yıl içinde Dünya Güneşe bazen yaklaşır, bazen de uzaklaşır. En uzak olduğu tarih 4 Temmuzdur. Bu noktaya Afel (günöte) denir. Dünyanın...

AET: Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun kısa adı, Avrupa ülkelerinde insan, para, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımını sağlamak amacıyla kurulmuş ekonomik topluluk. Siyasal bütünleşmeyi hedefleyerek Avrupa Topluluğu (AT) haline dönüşmüştür.

Avrupa Ekonomik Topluluğu, 25 Mart 1957 tarihinde imzalanan...

Aeroloji: Hava araştırmaları bilimi.

Atmosferin üst katmanlarını inceleyen bir bilim dalıdır.

Adyabatik Isınma: Föhn rüzgarı sırasında bir dağı aşan hava kütlesinin sıkışma sonucunda ısınması. Böyle bir hava kütlesi her 100 m alçaldığında 1°C ısınır.

Adyabatik: Hava kütlesinin, bulunduğu yerden yükselmesi veya alçalması sırasında çevreden ısı alış veriş 1 olmaksızın sıcaklığının değişmesi. Alçalan alan hava kütlesi hava moleküllerinin sıkışması ile ısınır, yükselen hava kütlesi moleküllerin genişlemesi ile soğur.

Isı alıp verme olmadan beliren...

Absorpsiyon: Soğurmak, soğrumsama, massetmek, bel’etmek kökünden alınma bir terimdir.

isim, fizik, kimya Yüze soğurma.

gök bilimi Bir ortamın ışık enerjisini belli nicelikte emmesi olayı.

Adese: isim, fizik Mercek

Yaşamayı tatsız, dünyayı mahdut gösteren bu adese bana babamdan mı yadigâr kalmıştı? - K. Bilbaşar

bitki bilimi Kovucuk

Adatepe: Dik yamaçlı, düzce kayalık tepelerde yerine göre üstleri taş kırıntılar ile örtülüdür. İçlerinde bir dağı andıracak büyüklükte olan vardır. Bu tepeler, çevrelerindeki geniş düzlüklere doğru belirgin bir etekle inerler. Adatepeler, eski dağlık, yaylalık yerlerin aşınmasından arta kalmış...

Adaptation: Yerine uyma, uyma.

Ada Yayı: Adalar dizisi (yayı); çoğunlukla birbirine yaklaşan iki tektonik plaka arasında bulunan sınıra, paralel ve yakın olarak konumlanan, yay şeklinde hizalanmış, volkan zincirlerinden oluşan takımada, yani içinde çok ada olan bir deniz türüdür. Bu ada dizilerinin çoğu iki türlü şekillenir....

Ada: Çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takım ada” adı verilir. Yarım ada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından...

Açmacılık: Ormanı açma ve aralama yolu ile tarla, yerleşme yeri elde etme işi.

Açma: Orman içinde ağaç kesme veya yakma yoluyla tarıma elverişli bir duruma getirilen arazi.

Açısal İvme: Birim zamandaki açısal hız değişimi.

isim, fizik, gök bilimi Açısal hızın birim zamanda değişen niceliği.

Açısal Hız: Dönen yada gökyüzünde hareket eden bir cismin açısal konumundaki değişim miktarı. Dairesel hareket yapan Dünya üzerindeki bir noktanın birim zamanda oluşturduğu dönüş açısıdır. Dünya, ekseni çevresindeki hareketi sırasında 4 dakikada 1 derecelik, 1 saatte 15 derecelik, 24 saatte 360...