Karanlık Madde Nedir?

[Ihsan]

Karanlık Madde Nedir?

Bilen yok. Normal maddenin (atomlar) aksine hiç ışık yaymaz veya mevcut algılarımızla tespit edilemeyecek kadar zayıf ışık yayar.

Ağırlığı, evrendeki görünür maddeden -yıldızlar ve gökadalar- altı ila yedi kat fazladır.

Varlığından haberdarız çünkü kütleçekimiyle görünür yıldızları etkileyerek onları gördüğümüzden fazla madde varmış gibi hareket ettirir.

İlk kanıt “kayıp kütle”: Samanyolu diskindeki yıldızların dikey hareketleri çok hızlı. Jan Oort 1932’de bu, görünmez maddeye tepkidir dedi.

Sonra 1934’de Fritz Zwicky kümelerdeki gökadaların küme merkezi etrafında çok hızlı döndüğünü buldu: Görünmez maddenin kütleçekimine tepki.

1980’lerde Vera Rubin sarmal gökada kıyısındaki yıldızların çok hızlı döndüğünü buldu. Atlıkarıncadaki çocuklar gibi dışa savrulmalıydılar.

Gökbilimcilere göre yıldızlar gökadalar arası uzaya savrulmuyor çünkü görünmez, “karanlık” maddenin kütleçekimi onları tutuyor.

(Samanyolu dahil) tüm sarmal gökadaların, yıldızlardan çok daha ağır, dev bir küresel karanlık madde “halesi” içine gömülü olduğu sanılıyor.

Karanlık maddenin kimliği, fiziğin en büyük bulmacalarından biri. Pek çok bilimcinin favori adayı: Henüz tespit edilmemiş atomaltı parçacık.

Karanlık madde her zaman her yerde olduğundan Dünya’nın içinden de geçiyor olmalı. Onu bulmak amacıyla madenlerde birkaç deney düzenlendi.

Karanlık madde adayını Cenevre yakınındaki dev “atom çarpıştırıcı” Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın bulma olasılığı oldukça yüksek.

Karanlık madde bulmacasını çözen hiç şüphesiz Nobel Ödülü’nü kazanacak.

Kaynak: bilenyok.com